Zbiór szkiców znanego krytyka literackiego, z różnych epok, z różnych duchowych geografii, z różnych przestrzeni. Jest tu mowa i o strachu - "czwartej potędze rozbiorowej w Polsce", o dramatycznych napięciach między "otwartością" a "zamykaniem się" na transcendencję, między pokusą wielopostaciowej nieważkości bytu a "ciężarem historycznego zagadnienia Polski" w płaszczyźnie naszego narodowego tu i teraz, o położeniu młodości w odczarowanym świecie, ograbieniu jej z sensów i sekretów, wydziedziczeniu, i o kapitulacji kultury ducha przed kiczem popkultury, autorytetów przed idolami, prawdy przed widmami rzeczy prawdziwych, o pospolitym ruszeniu wartości, mobilizacji "pamięci ran" i najskromniejszych nawet redutach pamięci w bitwie z neonihilizmem jako kulturową modą naszych dni.

Okres Młodej Polski jawi nam się barwniej i bardziej szaleńczo od poprzedniego okresu Pozytywizmu. W dziedzinie sztuki wiele się działo i w Warszawie i w Krakowie także na prowincji. Polski na mapie nie było a mimo to życie kulturalne Polaków kwitło pisano i wystawiano sztuki ukazywały się książki malowano i tworzono pomimo cenzury we wszystkich zaborach. Nad wszystkim unosił się duch dekadentyzmu urok końca wieku co rusz wybuchały skandale i zawzięcie romansowano. W oparach alkoholu i narkotyków bez grosza przy duszy ale sztuka nie na pieniądzach wszak polega.